ارزیابی شباهت حوزه های آبخیز به منظور بکارگیری شاخص های هیدرولوژیکی در حوزه های استان کرمانشاه

هیدرولوژیست ها همواره با مشکل برآورد خصوصیات هیدرولوژیکی حوزه های فاقد آمار روبرو بوده و هستند. روش های مختلف و متعددی برای حل این مشکل ارائه گردیده است . در تمامی این روش ها فرض بر این است که حوزه های مجاور دارای مشابهت هیدرولوژیکی بیشتری نسبت به حوزه های غیر مجاور می باشند و به این دلیل می توان مقدار اندازه گیری شده یک پارامتر را در حوزه ای، برای حوزه های مشابه به کار برد. متاسفانه این کار همواره صحیح نخواهد بود. یعنی هیچ دلیل قابل قبول و کافی وجود ندارد که تنها مجاورت جغرافیایی را دلیل بر شباهت هیدرولوژیکی صورت گیرد، به سادگی می توان نشان داد که حوزه های واقع در یک منطقه جغرافیایی معین ممکن است به واسطه تفاوت در خصوصیات فیزیکی، دارای رژیم های هیدرولوژیکی کاملا متفاوتی باشند. بنابراین نمی توان سطح قابل قبول و بالایی از اطمینان در این ادعا داشت که تمام حوزه های واقع در یک منطقه، رژیم هیدرولوژیکی مشابه و یکسانی دارند. در این تحقیق روشی معرفی می گردد که در تعمیم و جابجایی شاخص های هیدرولوژیکی حوزه ها مورد استفاده قرار می گیرد. در این روش که به روش جابجایی (transposition method) معروف است ، ابتدا با استفاده از معادلات رگرسیون چند متغیره (multiple regression) مناسب ترین خصوصیات فیزیکی و هواشناسی حوزه ها برای برآورد شاخص یا شاخص های هیدرولوژیکی (hydrologic indices) مورد نظر شناسایی شده و پس از استاندارد کردن مقادیر خصوصیات انتخاب شده، آن ها را در تابع پیشنهادی andrews قرار داده و با رسم منحنی تمام حوزه ها، شبیه ترین حوزه به حوزه فاقد آمار تعیین می گردد. در نهایت ، از آمار شبیه ترین حوزه فاقد شاخص های هیدرولوژیکی، می توان برای حوزه فاقد آمار استفاده کرد. در ضمن، در این روش از این پیش فرض که مجاورت جغرافیایی همبستگی مستقیم با مشابهت هیدرولوژیکی دارد، استفاده نمی شود. در این تحقیق تعدادی از حوزه ها و زیرحوزه های استان کرمانشاه انتخاب گردیده و میزان اعتبار و دقت روش جابجایی در برآورد شاخص های هیدرولوژیکی مورد مطالعه در آنها مورد ارزیابی قرار خواهد گرفت . لازم به توضیح است که تعداد حوزه های انتخاب شده در این تحقیق برای قضاوت در مورد اعتبار یا عدم اعتبار این روش کافی نبوده و علاوه بر این برای افزایش اعتبار و دقت نتایج، بهتر است این روش در مناطق مختلف واسنجی گردد. بدیهی است محدودیت های مختلف از قبیل محدودیت زمانی و مالی نیز تاثیر بسزایی در میزان دقت و اعتبار نتایج حاصله خواهند داشت . در اکثر موارد نتایج روش جابجایی به مقدار واقعی نزدیک تر بوده است .